Proje Adı: GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESEL ULAŞIM VE ALTYAPI GELİŞME ARAŞTIRMASI
Ülke: Türkiye
Finans Kaynağı: Dünya Bankası
Ortaklar: DAPTA Engineering Co.Inc., (Türkiye) SU-YAPI Engineering and Consulting Co.Inc., (Türkiye)
Etiketler: Türkiye, Dünya Bankası, Ulaşım, Fizibilite
Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) bölgesi 8 ili kapsar ve Türkiye’nin toplam alanının %9.7 sini (75256 km2) oluşturur. Ülke nüfusunun % 9.1 inin yaşadığı bölgede 3.07 milyon hektar tarım arazisi bulunmaktadır. 1988 yılı temel, 2005 hedef yıl alınarak, yapılmış olan mekansal ve ulaşım alt araştırmalarına dayanan ve kalkınma planları ve altyapı projelerini kapsayan bir bölgesel ulaşım ve altyapı gelişme araştırması hazırlanmıştır.
GAP Bölgesindeki ulaşım sistemi karayolları, kırsal yollar, demir yolları, hava yolları, bölgesel limanlar ve boru hattı şebekesinden oluşmaktadır. Bölgedeki yolların toplam uzunluğu 35537 km dir. Bunların 5259 kilometresi devlet karayolları olup geri kalanlar kırsal yollardır. Adana-Gaziantep otoyolunun 50 kilometrelik kısmı da bu bölgede bulunmaktadır.
1988 yılı temel olarak alınarak, karayolu şebekesinin fiziksel özelliklerinin bir envanter ve değerlendirmesi elde edilmiş ve kapasiteler saptanmıştır. Bölgenin sosyo-ekonomik özelliklerine uygun parametreler tanımlanmıştır.
Karayollarının dingil yükü araştırmaları ve trafik sayımları kullanılarak, çıkış/varış seyahat matrisleri geliştirilmiştir. Bu yolla hazırlanan yük ve yolcu seyahat matrisleri bölgedeki seyahat şirketlerinin yerinde araştırılması ile test edilmişdir. Temel alınan yıl için ulaşım şebekesini tam olarak belirlemek üzere, envanter analizleri ve saha gözlemlerinden yararlanılmıştır. Simülasyon modeli 1988 yılı veri tabanına göre kalibre edilmiştir. Modelin başlıca girdileri nüfus, çalışan nüfus, brüt milli hasıla, araba sahipliliği, yük ve yolcu ulaşım maliyetleri, yük ve yolcu trafik örüntüleri ve mevcut ulaşım sisteminin fiziksel özellikleri ve kapasiteleridir. Ulaşım modelinin çıktıları ise ana ulaşım şebekesindeki trafik akışları ve akışlarla ilgili olarak sistem performansı göstergeleridir.
Hedef yıl için elde edilen bu çıktılar, ana trafik şebekesindeki yük ve yolcu ulaşım talebi ile yaratılabilecek tıkanıklık düzeylerini ve dar boğazları saptamak için kullanılmıştır. Bundan sonraki aşamada tıkanan kesimlerin rahatlatılmasına ilişkin stratejiler geliştirilmiş ve 2005 yılında beklenen yük ve yolcu ulaşım talebine cevap verecek çeşitli alternatif şebeke önerileri belirlenmiştir. Bu şebekeler modelleme ile test edildikten sonra, aralarından ekonomik kriterlere dayalı olarak çeşitli yatırım seçenekleri sunan üç tanesi seçilmiştir.
Bu alternatifler net cari değerler, ekonomik iç karlılık oranı ve net cari değer/iskonto edilmiş yatırım maliyeti açısından değerlendirilmiş ve ekonomik açıdan en sağlam olanı tercih edilmiştir.
Bu araştırmaların sonucu olarak, bir yatırım programı önerilmiştir
